Kiểm Toán Viên Là Gì? Tiêu Chuẩn Và Nghĩa Vụ Của Kiểm Toán Viên

Last updated on Tháng Bảy 27th, 2024 at 04:16 chiều

Công việc kiểm toán đóng vai trò rất quan trọng trong các tổ chức doanh nghiệp, yêu cầu người thực hiện phải có trình độ chuyên môn vững vàng và được đào tạo chuyên sâu. Hãy cùng khám phá cùng Công ty TNHH Kế toán Minh Minh để hiểu rõ hơn về vai trò của kiểm toán viên và các quy định pháp luật liên quan đến lĩnh vực này.

Kiểm toán viên là gì?

Tại Việt Nam, kiểm toán viên là những cá nhân được pháp luật công nhận và cấp chứng chỉ hành nghề, hoặc có chứng chỉ từ quốc gia khác nhưng đã vượt qua kỳ thi sát hạch pháp luật Việt Nam và được Bộ Tài chính công nhận. Công việc của kiểm toán viên bao gồm kiểm tra, rà soát và xác minh tính chính xác của các tài khoản cùng báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Họ cũng lập báo cáo kiểm toán nhằm đảm bảo rằng các tài liệu và báo cáo là chính xác, không có sự gian lận và tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật.

kiểm toán viên

Hiện nay, kiểm toán viên được phân loại thành các nhóm sau:

  • Kiểm toán viên nhà nước: Được Tổng Kiểm toán nhà nước bổ nhiệm và công tác trong cơ quan kiểm toán nhà nước.
  • Kiểm toán viên nội bộ: Chức năng của kiểm toán nội bộ của doanh nghiệp theo yêu cầu của ban lãnh đạo.
  • Kiểm toán viên độc lập: Được cấp chứng chỉ kiểm toán viên, làm việc tại các tổ chức cung cấp dịch vụ kiểm toán cho các doanh nghiệp khác.
  • Kiểm toán viên hành nghề: Được pháp luật cấp phép hành nghề kiểm toán và hoạt động trong lĩnh vực này.

Các tiêu chuẩn mà một kiểm toán viên cần có

Dựa trên Khoản 1, Điều 14 của Luật Kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12, để hành nghề kiểm toán, các cá nhân cần đáp ứng bốn yêu cầu cơ bản sau đây:

  • Phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
  • Phải sở hữu phẩm chất đạo đức tốt, bao gồm sự liêm chính, trung thực, khách quan và trách nhiệm.
  • Phải tốt nghiệp từ một cơ sở giáo dục đại học thuộc lĩnh vực liên quan theo quy định của Bộ Tài chính, hoặc vượt qua kỳ thi sát hạch về Luật pháp Việt Nam.
  • Phải có chứng chỉ kiểm toán được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền trong hoặc ngoài nước và được Bộ Tài chính công nhận.

Đối với các cá nhân sở hữu chứng chỉ kiểm toán từ nước ngoài, để được công nhận là kiểm toán viên tại Việt Nam, họ cần phải được Bộ Tài chính công nhận chứng chỉ, vượt qua kỳ thi sát hạch bằng tiếng Việt về pháp luật Việt Nam và đáp ứng các yêu cầu quy định ở điểm 1 và điểm 2 nêu trên.

kiểm toán viên

>> Xem thêm: Chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán

Các công việc chính của kiểm toán viên là gì?

Lập kế hoạch kiểm toán

Bước đầu tiên và vô cùng quan trọng trong quy trình kiểm toán là việc lập kế hoạch, điều này nhằm định hình hướng đi cho các hoạt động tiếp theo. Một kế hoạch kiểm toán được chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp quá trình kiểm toán diễn ra thuận lợi hơn và dễ dàng ứng phó với những tình huống phát sinh.

Xây dựng chương trình kiểm toán

Chương trình kiểm toán là công cụ quan trọng để đảm bảo rằng công việc được thực hiện một cách hệ thống và chính xác. Để thiết lập chương trình kiểm toán, kiểm toán viên cần xác định rõ các bước và công việc cần thực hiện từ điểm khởi đầu đến khi kết thúc quy trình kiểm toán.

kiểm toán viên

Thu thập thông tin bằng các phương pháp kiểm toán

Thu thập thông tin bằng các phương pháp kiểm toán là phần cốt yếu của công việc kiểm toán. Các phương pháp bao gồm:

  • Kiểm toán cân đối: Sử dụng các phương trình kế toán để thực hiện kiểm toán.
  • Đối chiếu trực tiếp: So sánh các chỉ tiêu dựa trên nhiều nguồn tài liệu khác nhau.
  • Đối chiếu logic: Phân tích các mối liên hệ giữa các chỉ tiêu liên quan.
  • Điều tra: Áp dụng các phương pháp khác nhau để khảo sát và đánh giá các đối tượng kiểm toán.
  • Trắc nghiệm: Lặp lại các hoạt động nghiệp vụ để xác nhận kết quả của một quá trình hoặc sự kiện đã xảy ra.

Ghi chép thông tin kiểm toán

Kiểm toán viên cần ghi chép tất cả các thông tin thu thập được, bao gồm các quan điểm, số liệu và sự kiện. Những ghi chép này là bằng chứng khách quan quan trọng cho việc đưa ra kết luận kiểm toán.

Đưa ra kết luận và lập báo cáo

Kết thúc quy trình kiểm toán, kiểm toán viên phải đưa ra các kết luận kiểm toán, thường được trình bày trong biên bản hoặc báo cáo kiểm toán. Để có được kết luận chính xác, kiểm toán viên cần:

  • Đánh giá các khoản nợ phát sinh ngoài dự kiến.
  • Xem xét các sự kiện xảy ra sau thời điểm kết thúc kiểm toán.
  • Đánh giá tính liên tục trong hoạt động của tổ chức.
  • Tập hợp các thư giải trình từ Ban Giám đốc.

Sau khi đưa ra kết luận, kiểm toán viên sẽ tổng hợp kết quả và lập báo cáo kiểm toán để đưa ra đánh giá cuối cùng về báo cáo tài chính của tổ chức hoặc doanh nghiệp.

kiểm toán viên

Đăng ký hành nghề kiểm toán viên theo quy định của pháp luật

Dựa trên Điều 15 của Luật Kiểm toán Độc lập số 67/2011/QH12, quy định về đăng ký hành nghề kiểm toán được nêu như sau:

Để được công nhận là kiểm toán viên, cá nhân phải đáp ứng các điều kiện sau:

  • Có ít nhất 36 tháng kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực kiểm toán.
  • Tham gia đầy đủ các chương trình cập nhật kiến thức liên quan.
  • Sau khi hoàn tất các yêu cầu trên, Bộ Tài chính sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán nếu các điều kiện được đáp ứng đầy đủ.
  • Hồ sơ đăng ký phải kèm theo lệ phí theo quy định.
  • Giấy chứng nhận chỉ có giá trị khi người được cấp ký hợp đồng lao động toàn thời gian với doanh nghiệp kiểm toán hoặc chi nhánh của doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam.

Theo các Điều 3, 4 và 5 của Thông tư 202/2012/TT-BTC, quy trình đăng ký hành nghề kiểm toán bao gồm:

Điều kiện hợp đồng lao động:

  • Kiểm toán viên phải có hợp đồng lao động toàn thời gian với doanh nghiệp kiểm toán (DNKT) theo quy định của Bộ Luật Lao động.
  • Thời gian làm việc của DNKT phải trùng khớp với thời gian làm việc thực tế và thời gian ghi trong hợp đồng lao động.
  • Không được đồng thời làm việc tại các tổ chức hoặc đảm nhiệm các chức vụ khác trong thời gian làm việc tại DNKT.

Thời gian làm kiểm toán thực tế:

  • Được tính từ khi nhận bằng tốt nghiệp đại học đến thời điểm nộp hồ sơ yêu cầu cấp Giấy chứng nhận.
  • Phải có giấy xác nhận từ người đại diện pháp luật của DNKT. Nếu DNKT có thay đổi về hình thức sở hữu, cần có giấy xác nhận phù hợp với thời gian làm việc của kiểm toán viên.

Hồ sơ đăng ký hành nghề:

  • Đơn xin cấp Giấy chứng nhận (theo mẫu Phụ lục số 01/ĐKHN).
  • Bản sao hợp đồng lao động toàn thời gian.
  • Giấy xác nhận thời gian làm kiểm toán thực tế hoặc các tài liệu chứng minh thời gian làm việc.
  • Tờ khai thông tin cá nhân.
  • Phiếu lý lịch tư pháp.
  • Bản sao chứng chỉ kiểm toán viên.
  • Ảnh màu 3x4cm nền trắng.
  • Quyết định chấm dứt hợp đồng lao động trước đó (bản sao).
  • Giấy phép lao động tại Việt Nam (nếu quốc tịch nước ngoài).
  • Giấy tờ liên quan đến việc cập nhật kiến thức (nếu yêu cầu).

Trình tự đăng ký hành nghề:

  • Kiểm toán viên nộp hồ sơ qua DNKT đến Bộ Tài chính, bao gồm bản dịch công chứng cho các tài liệu tiếng nước ngoài.
  • Bộ Tài chính có thể yêu cầu bổ sung tài liệu hoặc làm rõ thông tin.
  • Thời gian xem xét cấp Giấy chứng nhận không quá 15 ngày từ khi nhận hồ sơ hợp lệ. Ngày bắt đầu hợp đồng lao động không được muộn hơn ngày cấp Giấy chứng nhận.

Những trường hợp không được cấp Giấy chứng nhận:

  • Cán bộ, công chức, viên chức.
  • Người bị cấm hành nghề kiểm toán theo bản án có hiệu lực hoặc đang trong diện truy cứu trách nhiệm hình sự.
  • Người có tiền án về tội phạm kinh tế nghiêm trọng.
  • Người vi phạm pháp luật về kinh tế, kiểm toán, kế toán, tài chính trong vòng 1 năm.
  • Người bị đình chỉ hành nghề kiểm toán.
kiểm toán viên

Chắc chắn rằng những thông tin trên đã mang đến cho bạn cái nhìn rõ ràng về ngành kiểm toán viên. Hiện tại, Công Ty TNHH Kế toán Minh Minh nổi bật như một trong những đơn vị hàng đầu cung cấp dịch vụ kiểm toán doanh nghiệp chất lượng cao. Để nhận được tư vấn chi tiết về dịch vụ, khách hàng có thể gọi đến số hotline 0916.53.59.56.