Last updated on Tháng Sáu 8th, 2024 at 12:03 chiều
Khấu hao tài sản cố định là bước quan trọng trong quản lý tài chính của mỗi doanh nghiệp. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Công ty TNHH Kế toán Minh Minh khám phá về khái niệm này và cách tính khấu hao TSCĐ chi tiết, giúp bạn hiểu sâu hơn về quản lý tài sản cố định và ảnh hưởng của nó đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
1. Khái niệm khấu hao tài sản cố định là gì?
Khấu hao tài sản cố định là cách tính toán trong kế toán để định giá và phân bổ giá trị của tài sản cố định một cách hợp lý khi chúng trải qua quá trình mất giá do hao mòn hoặc sử dụng. Mất giá này có thể là kết quả của hao mòn vật chất do nhiều nguyên nhân như hỏa hoạn, tai nạn, hoặc dựa trên thời gian sử dụng kỳ vọng và giá trị còn lại của tài sản.
>> Xem thêm: Tổng tài sản là gì? Những vấn đề cần lưu ý khi tính tổng tài sản
2. Ý nghĩa khấu hao tài sản cố định đối với một doanh nghiệp thế nào?
2.1 Về tài chính
Khấu hao là việc ghi nhận số tiền đã mất của một phần giá trị tài sản cố định dưới dạng tiền mặt. Số tiền khấu hao là một phần của chi phí sản xuất kinh doanh, từ đó cũng là một phần của giá thành sản phẩm (bao gồm cả chi phí sản xuất và chi phí tổng cộng). Khi sản phẩm được tiêu thụ, số tiền khấu hao được tích lũy để hình thành quỹ khấu hao.
Quỹ khấu hao bao gồm hai phần chính: khấu hao cơ bản và khấu hao sửa chữa lớn.
- Khấu hao cơ bản được sử dụng để tái tạo toàn bộ tài sản cố định, bao gồm việc thay thế hoặc mua mới các tài sản cố định.
- Khấu hao sửa chữa lớn được dùng để sửa chữa hoặc thay thế các bộ phận của tài sản cố định để duy trì và nâng cấp năng lực sản xuất của chúng.
Do đó, khấu hao đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra nguồn vốn cho doanh nghiệp để đầu tư vào việc mua sắm tài sản mới hoặc mở rộng phát triển doanh nghiệp.
Ngoài ra, để tồn tại và phát triển, doanh nghiệp cần tăng cường năng suất lao động, giảm giá thành sản phẩm mà vẫn đảm bảo chất lượng. Điều này có thể đạt được thông qua việc áp dụng công nghệ mới và cập nhật trang thiết bị máy móc, giúp tạo ra một nền tài chính vững chắc cho doanh nghiệp. Quỹ khấu hao là một công cụ giúp doanh nghiệp thực hiện điều này.
2.2 Đối với kế toán
Việc khấu hao tài sản cố định giúp các doanh nghiệp phản ánh một phần chi phí của họ theo tỷ lệ với doanh thu tạo ra. Nếu một công ty không khấu hao tài sản của mình đều đặn qua các năm, tổng chi phí của tài sản đó sẽ không chính xác theo thời gian, dẫn đến báo cáo lợi nhuận không đúng. Việc phân bổ chi phí theo thời gian giúp doanh nghiệp có thời gian để thu hồi chi phí mà không gây ra biến động lớn trong ngân sách.
Một nguyên tắc quan trọng trong kế toán là nguyên tắc phù hợp, yêu cầu các công ty báo cáo chi phí vào cùng kỳ kế toán với doanh thu tương ứng. Điều này đảm bảo rằng chi phí của tài sản được phân bổ đều trong suốt thời gian sử dụng, giữ cho báo cáo tài chính của công ty ổn định và nhất quán, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc vay vốn khi cần thiết.
2.3 Về thuế
Khấu hao cũng được xem như một phần của chi phí hợp lý để giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Nếu không khấu trừ khấu hao khi tính thuế thu nhập từ doanh nghiệp, số thuế phải nộp sẽ cao hơn so với thu nhập thực tế, đây là một tổn thất đối với doanh nghiệp. Vì vậy, để tính thuế, khấu hao phải được trừ đi từ thu nhập như các chi phí khác, vì nó là chi phí thực tế và có lợi ích về thuế.
3. Một số quy định về khấu hao tài sản cố định
3.1 Thời gian tính khấu hao tài sản cố định
- Đối với tài sản cố định mới (chưa sử dụng), doanh nghiệp phải tuân theo các quy định về Khung thời gian khấu hao được quy định trong Phụ lục 1 đi kèm với Thông tư 45/2013/TT-BTC để xác định thời gian trích khấu hao cho tài sản cố định đó.
- Đối với tài sản cố định đã qua sử dụng, thời gian trích khấu hao được xác định như sau:
| Thời gian trích khấu hao của TSCĐ | = | Giá trị hợp lý của TSCĐ | x | Thời gian trích khấu hao của TSCĐ mới cùng loại xác định theo Phụ lục 1 (ban hành kèm theo Thông tư này) |
| Giá bán của TSCĐ cùng loại mới 100% (hoặc của TSCĐ tương đương trên thị trường) |
Trong đó:
Giá trị hợp lý của tài sản cố định được xác định dựa trên giá mua hoặc trao đổi thực tế (trong trường hợp mua bán hoặc trao đổi), hoặc giá trị còn lại của tài sản cố định được đánh giá bởi tổ chức thẩm định giá (trường hợp nhận, biếu, tặng, cấp, hoặc chuyển nhượng) và các trường hợp khác.
Đối với việc xác định thời gian trích khấu hao của TSCĐ vô hình:
- Doanh nghiệp tự quyết định thời gian trích khấu hao, nhưng không được quá 20 năm.
- Đối với tài sản cố định vô hình như quyền sử dụng đất có thời hạn, thời gian trích khấu hao là thời gian được phép sử dụng đất.
- Đối với tài sản cố định vô hình như quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ, quyền đối với giống cây trồng, thời gian trích khấu hao là thời hạn bảo hộ ghi trên văn bằng bảo hộ theo quy định (không tính thời hạn bảo hộ được gia hạn thêm).
3.2 Các loại tài sản cố định không cần khấu hao
Theo quy định tại Điều 9, Khoản 1 của Thông tư 45/2013/TT-BTC, có tám loại tài sản cố định không phải trích khấu hao, gồm:
- Tài sản cố định đã khấu hao hết giá trị nhưng vẫn đang sử dụng trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Tài sản cố định đã khấu hao nhưng chưa hết giá trị.
- Tài sản cố định do doanh nghiệp quản lý mà không phải là tài sản sở hữu của doanh nghiệp (trừ tài sản cố định thuê tài chính).
- Tài sản cố định không được quản lý, theo dõi, hạch toán trong sổ sách kế toán của doanh nghiệp.
- Tài sản cố định sử dụng trong các hoạt động phúc lợi cho người lao động của doanh nghiệp (trừ các tài sản như nhà nghỉ giữa ca, nhà ăn giữa ca, v.v.).
- Tài sản cố định từ nguồn viện trợ không hoàn lại sau khi được bàn giao cho doanh nghiệp để phục vụ nghiên cứu khoa học.
- Tài sản cố định vô hình như quyền sử dụng đất lâu dài.
- Các tài sản cố định loại 6 chỉ mở sổ chi tiết theo dõi giá trị hao mòn hàng năm và không được ghi giảm nguồn vốn.
Lưu ý: Tài sản cố định loại 6 là các kết cấu hạ tầng lớn được Nhà nước đầu tư xây dựng từ ngân sách nhà nước, giao cho các tổ chức kinh tế quản lý, khai thác và sử dụng như:
- Máy móc, thiết bị, dây chuyền sản xuất và các công trình phục vụ tưới nước, tiêu nước.
- Công trình kết cấu, hạ tầng khu công nghiệp như đường nội bộ, hệ thống chiếu sáng, v.v.
- Hạ tầng đường sắt và đường sắt đô thị.
4. Cách tính khấu hao tài sản cố định theo quy định
Trước khi tính toán khấu hao cho tài sản cố định, cần xác định liệu tài sản đó là mới mua hay đã qua sử dụng và thời điểm mua để áp dụng phương pháp khấu hao phù hợp. Đây cũng là thời điểm chính thức mà doanh nghiệp đưa tài sản cố định vào quá trình sản xuất.
Theo quy định tại Điều 13, thông tư số 45/2013/TT-BTC, hiện nay kế toán thường sử dụng một trong ba phương pháp tính khấu hao sau:
- Phương pháp khấu hao đường thẳng
- Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh
- Phương pháp khấu hao theo số lượng, khối lượng sản phẩm
Với phương pháp khấu hao đường thẳng, giá trị của tài sản giảm đều qua mỗi kỳ cho đến khi đạt đến giá trị hủy bỏ. Đây là phương pháp phổ biến và đơn giản nhất để phân phối chi phí của tài sản cố định. Nó được tính bằng cách chia chi phí của tài sản sau khi trừ đi giá trị hủy bỏ, cho tuổi thọ hữu ích của tài sản.
>> Xem chi tiết 3 phương pháp khấu hao tài sản cố định
Khấu hao tài sản cố định đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực kế toán và quản trị tài chính của doanh nghiệp. Bài viết này, Công ty TNHH Kế toán Minh Minh – dịch vụ kế toán Đồng Nai cung cấp thông tin đầy đủ về khái niệm và ý nghĩa cụ thể. Việc tính toán khấu hao đúng đắn giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về giá trị của tài sản, chi phí sản xuất kinh doanh và kết quả kinh doanh.